Canfourato
Camphorosma monspeliaca
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Autre noum : Canfrado.
Noms en français : Camphorine de Montpellier, Camphrée.
Descripcioun :La canfourato es une planto rebaladisso que trachis dins li tepiero sablouso majamen en ribo de mar. Li cambo soun cuberto de péu crespu, li fueio d'en bas soun primo alor que li d'en aut, soun mai óuvalo. Li flour, mistoulino, an 4 estamino e dous estigmate.
Usanço :Au contro de ço que se pòu legi un pau d'en pertout, la canfourato a pas gès d'óudour de canfre (o bessai acò èi de vèire emé li relarg). La planto sarrié vertuouso contro lou tussi, pèr faire pissa, suda, e pèr sougna li plago e li macaduro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Camphorosma
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Avoust à Nouvèmbre
Liò : Mar
- Sablo
- Tepiero seco
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Camphorosma monspeliaca L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753